1. Tema: Oyun Dünyası 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 52-53-54-55-56-57-58-59-60-61-64-65-66-68-69-70-71. Cevapları MEB Yayınları
Uçurtma ile ilgili bildiklerinizi anı, gözlem ve deneyimlerinizden hareketle arkadaşlarınızla paylaşın.
Cevap: Uçurtma muşamba, kamış ve ip ile yapılan bir oyuncak türüdür. Havada süzülen ve farklı renkleri olan bir yapıdır.
Geleneksel çocuk oyunları ve bu oyunların kültürümüzdeki önemiyle ilgili araştırmanızdan edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Körebe, çanak-çömlek, beş taş gibi oyunlar geçmişimizden bugüne çocukların severek oynadığı oyunlar halini almışlardır.
a. Aşağıda metinde geçen bazı kelimeler ve bu kelimelerin anlamları verilmiştir. Bu kelimelerin metinde kullanılan anlamını önceki gibi işaretleyiniz.
Cevap:
b. Yukarıdaki kelimeler metnin anahtar kelimeleri olabilir mi? Neden?
Cevap: Süzülmek, gök ve kanat kelimeleri metnin anahtar kelimeleri olabilir. Çünkü, metinde uçurtmadan bahsetmektedir.
c. Okuduğunuz metnin anahtar kelimelerini belirleyip aşağıya yazınız.
Cevap: Öğretmen, süzülmek, uçurtma, gök ve rüzgar gibi kelimeler metnin anahtar kelimeleridir.
ç. Anahtar kelime olarak belirlediğiniz kelimelerin varsa eş anlamlarını söyleyiniz.
Cevap:
Aşağıdaki soruları metinden hareketle sözlü olarak cevaplayınız.
a. Metindeki emekli öğretmenin aşağıda verilen davranışlarından hareketle hangi kişilik özelliklerine sahip olduğu söylenebilir? Anı, gözlem ve deneyimlerinizden hareketle belirleyip ilgili yerlere yazınız.
Cevap:
b. Çocukların emekli öğretmeni sevmelerinde bu özelliklerin etkisi olabilir mi? Nedenleriyle yazınız.
Cevap: Evet, çocukların emekli öğretmeni sevmesi bunlarla alakalı olabilir. Çünkü onlar için çabalamış, emek vermiş.
Okuduğunuz metinden bir bölüm aşağıda verilmiştir. Deniz ve öğretmenin olaylar karşısındaki tepkilerinden yola çıkarak duygu durumlarını belirleyip söyleyiniz.
”Öğretmen Dede, uçurtmamı kaçırdım elimden, yakala onu, lütfen! Yakala!…” diye bağırıyor küçük deniz ve bana doğru koşuyor.
”Üzülme!” dedim. ”Sana yeniden yapacağım. Hem öyle kocaman, öyle güzel olacak ki gökyüzünde süzülürken tüm kuşlar onu kıskanacak.”
”Şimdi istiyorum!” dedi ağlamaklı bir sesle. ”Şimdi!”
Kuyruğunu sallayarak gittikçe uzaklaşan uçurtmanın arkasından hüzünle baktı küçüğüm. Sanki sevinçleri de onunla uzaklaşıyor.
Cevap: Metnin bu bölümünde uçurtmasının gideceğinden korkan ve ardından giden uçurtmanın arkasından üzülen çocuğun duygu durumlarından bahsedilmiştir.
a. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Kişisel görüş içeren cümleleri işaretleyiniz. İşaretlediğiniz cümlelerde kişisel görüş ifade eden kelime veya kelime gruplarının altını örnekteki gibi çiziniz.
Cevap:
b. İşaretlediğiniz her bir cümle için sol, işaretlemediğiniz her bir cümle için sağ sütundaki bir kareyi boyayarak yandaki grafiği oluşturunuz. Yaptığınız sınıflandırmayı ihtiyaç duyarsanız öğretmeninizden yardım alarak adlandırınız ve belirlediğiniz adları sütunların altındaki ilgili yerlere yazınız.
Cevap:
a. Okuduğumuz metinden alınan aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Altı çizili kelimelerde neden büyük harf kullanıldığını yazınız.
Cevap:
Haydi Ali, koyuver uçurtmanın ipini!
→ Özel isim olduğu için büyük harf kullanılmıştır.
Nihayet uçurtmalarım afacan sahiplerini buldu.
→Cümle büyük harfle başlar. Bu yüzden büyük harf kullanılmıştır.
b. Yay ayraç içinde verilen kelimeleri büyük harflerin kullanımına dikkat ederek örnekteki gibi yazınız..
Cevap:
Bu yıl nisan ayında çocuk oyunları festivali yapılacak. (nisan)
23 Nisan bütün çocuklar için bayramdır. (nisan)
Yarın Ahmet Bey oyun parkının açılışını yapacak.(bey)
Çok şık bir bey kapıda gülümseyerek bekliyor.(bey)
Çocukken sokak bizim oyunlarda buluştuğumuz yerdi. (sokak)
Buluşma noktamızı Güneş Sokak olarak belirledik.(sokak)
Ağrı Dağı ülkemizin eşsiz doğal alanlarından biridir.(dağı)
Bu dağı gezmek isteyen birçok kişi yaz aylarında bölgeye akın eder.(dağı)
a. Aşağıdaki paragraftan hareketle soruları sözlü olarak cevaplayınız.
Hepimizin ortak kullandığı bazı yaşam alanları vardır: sahil, çocuk parkı, yeşil alanlar gibi. Bu alanları temiz düzenli tutmak herkesin sorumluluğundadır. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakabilmek için çevreye karşı duyarlı olmalıyız. Bu, aynı zamanda sağlıklı ve huzurlu bir ortamda yaşamımızı sürdürmek için önemlidir.
b. Aşağıdaki görselde verilen iki çocuk arasında, geçen ve çevreye karşı sorumluluğu konu alan bir diyalog yazınız. Bu çalışmada yazma aracı ve ortamını (mektup, e-posta, mesajlaşma ve sosyal medya uygulamaları vb.) siz belirleyiniz. Ayrıca yazışmayı başlatma, sürdürme ve sonlandırmayla ilgili uygun selam ve hitap ifadelerini kullanınız. Yazma çalışmanızın sonunda yazdığınız diyaloğu konu ve anlam bütünlüğü açısından gözden geçirerek düzenleyiniz.
Cevap:
Merhaba, arkadaşım yerlere neden çöp atıyorsun.
Merhaba, çünkü böyle daha rahat ve kolay geliyor. Hem baksana burası park herkes gönlünce oynayabilir.
Ama eğer her zaman bu parkta gönlünce oynamak istiyorsan, temiz tutmalısın. Aksi halde herkes senin gibi yaparsa burası çöplüğe döner ve kimse oyun bile oynayamaz.
Doğru söylüyorsun arkadaşım, artık çevremi daha temiz tutacağım ve bilinçli olacağım.
Aşağıdaki yay ayraçların içine uygun noktalama işaretlerini yazınız.
Cevap:
Emre ve ailesi iki hafta sonra gerçekleşecek olan ödül töreni için sabırsızlanıyordu (.) Beklenen gün sonunda gelmişti (.) Emre en yakın arkadaşları Ahmet (,) Eren ve Yasin ile buluşup yola çıktı (.) Okulun bahçesine geldiklerinde her yerin rengarenk balonlarla süslendiğini gördüler (.) Emre satranç turnuvasında okul 1(.) si olmuştu ve bu başarısından doları öğretmenleri(,) arkadaşları ve ailesi onunla gurur duyuyordu(.) Okul müdürü ”Kıymetli öğrenciler (,) bu başarı hepiniz için ilham kaynağı olacaktır.” dedi (.) Törenden sonra Emre ve arkadaşları kutlamalara devam etmek için M(.) Kemal Parkı’na gitmeye karar verdiler(.) Çocuklar gün boyunca parkta koştular(,)koştular(,)koştular(.)
Aşağıdaki görselde bir uçurtmanın yapım aşamaları gösterilmiştir. Görselde verilen işlemde ne yapıldığını boş bırakılan alanlara yazınız.
Cevap:
4-6 kişilik gruplar oluşturalım ve öğretmenimizin rehberliğinde ”Nasrettin Hoca’yı betimleyecek bir paragraf planlayıp paragrafın taslağını yazalım. Stratejileri kullanılırken aşağıdakilere dikkat edelim.
Planımız: Öncelikle Nasreddin Hoca hakkında bir araştırma yaptım. Nasıl göründüğünü, nasıl giyindiğini, konuşma ve yaşam tarzını öğrendim. Sonra bunları sıraladım ve birbiriyle bağdaştırdım.
Taslak Metnimiz: Nasreddin Hoca ak saçlı ve ak sakallı orta boylu göbekli bir adamdır. Kafasında sarıkla dolaşır. Çevresindeki herkes tarafından ders vericiliği ve esprili kişiliğiyle tanınır. İnsanlara güzel hikayeler anlatırken aynı zamanda öğüt verir.
Şimdi daha küçük gruplar (2-3 kişilik) oluşturalım ve ” Keloğlan’ı betimleyecek bir paragraf planlayalım. Ardından taslak metnimizi oluşturalım. Aşağıdaki yönergeleri dikkate alarak ilerleyelim.
Planım: Keloğlanın kimlerle gezdiğini, nasıl giyindiğini, nasıl konuştuğunu nasıl bir hayat tarzı olduğunu araştırarak bir liste hazırlamayı planladık.
Taslak Metnim: Keloğlan zayıf, kel, güler yüzlü, sevimli bir çocuktur. Çevresindeki büyüklerin takdirini kazanmıştır. Sinek, Balkız adında arkadaşları vardır. Bilgecan Dede’nin öğütlerini dinlemeyi sever. Esprili ve mantıklı bir çocuktur.
Artık stratejilerimizin kullanımını öğrendik. Okuduğunuz metindeki ”emekli öğretmen” i betimleyecek bir paragraf planlayalım ve taslak metnimizi kimseden yardım almadan yazalım.
Planım: Emekli öğretmen hakkında diğer öğretmenlerden bilgi toplamak. Öğrencilerin emekli öğretmen için düşüncelerini ve dış görünüşünü öğrenmek için bir anket hazırlamak.
Taslak Metnim: Emekli öğretmen diğer öğretmen arkadaşları tarafından sevilen bir öğretmendir. Arkadaşları ve okul müdürü, emekli öğretmenin cana yakın olduğunu söylerler. Kır saçlı, uzun sakallı, beyaz yüzlü bir öğretmendir. Öğrencileri onun dersini her zaman can kulağıyla dinler. Çünkü disiplinli ve akıcı bir üsluba sahiptir.
a. Okuduğunuz kitaplardaki kahramanlarla aranızda bir bağ kurar mısınız? Nedenini söyleyiniz.
Cevap: Evet, okuduğum kitaplardaki kahramanlarla bir bağ kurarım kendimi onların yerine koymaya çalışırım. Böylece okuduğum kitap daha sürükleyici ve akıcı bir hal alır.
b. Aşağıdaki olayın anlatıldığı hikaye için bir kahraman oluşturunuz. Kahramanımızın özelliklerini ilgili yerlere yazınız. Yazarken aşağıdaki yönergeleri dikkate alınız.
Hikayedeki olay: Bir grup çocuk, mahallelerinde oynadıkları sokak oyunları sayesinde bir araya gelir ve güçlü bir dostluk kurar. Oyunlar, arkadaşlıklarını güçlendirir ve deneyimlerini paylaşmalarını sağlar.
Adı: Ali Akar
Dış Görünüşü: Zayıf, uzun boylu, kumral, kahverengi gözlü ve hokka burunlu bir çocuk.
Korkuları: Karanlıktan ve böceklerden korkar.
Yetenekleri: Çok hızlı koşup, top sektirebilir.
İlgi Alanları: Futbol, kitap okuma, bilgisayar oyunları.
Alışkanlıkları: Erken kalkmak, her gün arkadaşlarıyla dışarı çıkar. Uyandığında yatağını toplar.
Aşağıdaki ifadeleri doğru veya yanlış olmaları yönünden değerlendiriniz. Kutuların numaralarını takip ederek yönergelerden hareketle Keloğlan’ı hazineye ulaştırınız.
a. Büyüklerinizle gittiğiniz piknik, gezi vb. etkinliklerde neler yapmaktan hoşlanıyorsunuz? Söyleyiniz.
Cevap: Yakar top oynamaktan, ip atlamaktan, hep birlikte saklambaç oynamaktan ve sohbet etmekten hoşlanıyorum.
b. Karekodu okutarak metni dikkatlice dinleyiniz.
c. Mehmet ve dedesi kitapçıda neler yapmıştır? Yazınız.
Cevap: Dedesi Mehmet’ kendi çocukluğundan kalma öykülerden bahsetti, eski oyuncakları ve kitapları incelediler.
ç. Dinlediğiniz metinde ne anlatılmaktadır? Yazınız.
Cevap: Dinlediğim metinde Mehmet ve dedesinin geçirdiği bir gün anlatılmaktadır.
d. Aşağıdaki cümlelerden hangisi dinlediğiniz metindeki ” Geçmişle ilgili sohbetler içinde kayboldular.” cümlesiyle yakın bir anlamda taşımaktadır?
Cevap:
Dedesinin çocukluğunda okuduğu kitapları merak eden Mehmet, dedesine pek çok soru sordu.
(X)Mehmet ve dedesi eski zamanlarla ilgili derin bir sohbete daldılar.
Dedesi anılarını Mehmet’e uzun uzun anlattı.
a. Dedenizle vakit geçirme fırsatımız oldu mu?
Cevap: Evet, dedemle çok güzel vakitler geçirme fırsatım oldu.
b. Dedenizle bir gün geçirdiğinizi düşününüz. O gün yaşadıklarınızı, dedenizle yaptıklarınızı, oynadığınız oyunları duygu ve düşüncelerinizi de katarak anlatan bir konuşma yapınız. Konuşurken aşağıdaki yönergeleri dikkate alınız.
Cevap: Dedemle bugün birlikte vakit geçirmek için sözleştik. Sabah erkenden uyandık dedem ilk iş elimi yüzümü yıkamam gerektiğini söyledi. Sonrasında birlikte güzel bir kahvaltı yaparak bahçedeki çiçekleri suladık. Ardından dedem beni hayvanat bahçesine götürdü. Oradaki bir sürü hayvanı görünce heyecanlandım ve yerimde duramadım. Çok mutluydum. Dedem bana maymunları, zebrayı, papağını ve aslanı gösterdi. Onların özelliklerinden bahsetti. Sonrasında eve gelip yemeğimizi yedik ve bana hayvanlarla ilgili bir masal okudu. Harika bir gün geçirmiştik. Dedemi çok seviyorum.
c. Arkadaşlarınızdan birinin konuşmasını aşağıdaki ” Akran Değerlendirme Ölçeği’nde verilen ölçütlere göre değerlendiriniz.
Cevap:
ç. Tema sonunda yer alan “Konuşma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği’ni kullanarak konuşma sürecinizdeki güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi tespit ediniz. Sonraki etkinliklerde bu yönlerinizi geliştirmeye çalışınız.
d. Konuşma sürecinize yönelik deneyiminizi (konuşmanın amaca, konuya, hedef kitleye uygunluğu; duygu ve düşünceleri aktarmada yeterliliği vb.) gözden geçiriniz. Konuşmanız da hangi aşamalarda zorluk çektiniz? Söyleyiniz.
Cevap: Konuşmamı toparlama sonuca bağlama aşamasında zorluk çektim.