2. Tema: Atatürk’ü Tanımak 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 82-83-84-85-86-87-88-89. Cevapları MEB Yayınları
Sanal müze turunda ilginizi çeken unsurları ve sanal tur sayesinde neler öğrendiğinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Müze turunda Atatürk’ün çalışma ortamını, kitaplarını, arkadaşlarını, notlarını ve onun hakkında bir çok şey görüp öğrendim.
Kurtuluş Savaşı’ndan TBMM’nin açılışına kadar geçen süreci düşününüz. Türk milletinin azim ve kararlılığının bu sürece nasıl bir etkisi olmuştur?
Cevap: Türk milletinin milli mücadele döneminde sergilediği azim ve kararlılık sayesinde meclis açılmıştır. Meclis milli mücadelenin görünen bir yüzüdür.
a. Filmin adından ve görselinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahmininizi ve gerekçelerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Filmin içeriğinde milletimiz ve devletimiz için verilen mücadeleler ve yenilikler anlatılmış olabilir.
Filmin içeriğiyle ilgili tahmininiz doğru çıktı mı? Gerekçelerinizin uygunluğunu değerlendiriniz.
Cevap: Filmde meclisin kuruluşu anlatılmaktadır. Tahminim kısmen doğrudur.
Aşağıdaki soruları izlediğiniz filmden hareketle sözlü olarak cevaplayınız.
1. Meclisin ismi nasıl ve kim tarafından konulmuştur? Meclis için sizin isim öneriniz ne olurdu?
Cevap: Meclisin ismi millet vekillerin toplanması ve her birinin isim fikrinde bulunmasıyla belirlenmiştir ancak meclisin ismini Mustafa Kemal Atatürk koymuştur. Benim önerim ”Milletin Meclisi” olurdu.
2. Metnin başlığı olan “Ya İstiklal ya Ölüm” ifadesiyle ne anlatılmaktadır? Açıklayınız.
Cevap: Bu ifadeyle Türklerin canları pahasına bu uğurda savaşıp kazanacaklarını anlatmaktadır.
3. Atatürk, Meclisin ne zaman ve nasıl açılacağını ilgili yerlere nasıl haber vermiştir? O günkü iletişim olanaklarıyla bugünkü olanakları karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Atatürk, Meclisin Nisan ayının 23. cuma günü açılacağını mektup yazdırarak haber veriyor. O zamanın iletişim olanakları çok kısıtlı, uzun süreli ve zormuş. Günümüzde ise iletişim kolay ve hızlıdır.
4. Atatürk, Mehmet Âkif Ersoy’a söylediği “Mücadelemizin size çok ihtiyacı var Mehmet Âkif Bey. Anlayacağınız istirahatinize pek fırsat tanımayacağız.” sözüyle ne demek istemiştir?
Cevap: Atatürk, Milli Mücadelede her gruptan insanı yanına aldığını ve ihtiyacı olduğunu demek istemiştir.
5. Filmin en çok hangi sahnelerinden etkilendiniz? Örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: En etkilendiğim sahne meclisin isminin belirlendiği sahneydi.
Aşağıdaki soruları izlediğiniz filmden alınan görsellerden hareketle cevaplayınız.
Cevap:
a. İzlediğiniz filmde geçen bazı kelimeler aşağıda verilmiştir. Bunlardan hangileri metnin anahtar kelimeleri olabilir? İşaretleyiniz.
Cevap:
Belirlediğiniz anahtar kelimelerin varsa eş anlamlarını söyleyiniz.
Cevap:
Meclis – Parlemento
İstiklal – Bağımsızlık
Mücadele – Savaş
Cephe – Taraf
Vatan – Yurt
a. Aşağıdaki tabloyu izlediğiniz filmden hareketle doldurunuz.
Cevap:
Kişiler: Atatürk, Suphi Bey, Galip Bey, Halide Hanım, Hayati Bey, Rıfat Hoca, Arif ve işçiler ve diğer milletvekilleri.
Zaman: Milli Mücadele sonrası.
Yer: Ankara
Olay: Meclis isminin belirlenmesi.
b. Filmde Mustafa Kemal ile Mehmet Âkif Ersoy arasında nasıl bir bağ kurulmuştur? Söyleyiniz.
Cevap: Mustafa Kemal Atatürk, milli mücadelenin daha da güçlenmesi için Mehmet Akif gibi önemli insanların desteğine ihtiyaç duymuştur.
c. Büyük Millet Meclisi, filmin başından sonuna nasıl bir değişikliğe uğramıştır? Söyleyiniz.
Cevap: İlk önce değersiz gibi görünse de zaman içerisinde meclise yüklenen anlam sayesinde milli mücadele için önemli merkez haline gelmiştir.
a. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
İzlediğiniz filmde Meclis binası yapılırken halkın desteği nasıl gösterilmiştir?
Cevap: Halk maddi manevi yardımda bulunmuş, imkanı olmayanlar evinin çatısındaki kiremitleri sökmüş ve meclis için götürmüştür.
Meclis isminin seçilme süreci filmde nasıl anlatılmıştır?
Cevap: Milletvekillerin bir toplantıda fikirlerini sunup ortak kararla seçilmesi gösterilmiştir.
Filmde izlediğiniz olaylar Millî Mücadele sürecinde yaşananlarla örtüşüyor mu? Açıklayınız.
Cevap: İzlediğim olaylar Milli Mücadele sürecinde yaşananlarla örtüşüyor.
b. Sorulara verdiğiniz cevaplardan hareketle filmin ana fikrini nasıl ifade edersiniz?
Cevap: Filmin ana fikri Türk milletinin birliği ve beraberliğidir.
c. Filmin ana fikrinden hareketle Millî Mücadele günümüzde yaşansaydı siz neler yapardınız? Açıklayınız.
Cevap: Milli Mücadele günümüzde yaşansaydı maddi manevi destekte bulunurdum.
İzlediğiniz filmde geçen aşağıdaki cümleden ne anlıyorsunuz? Yazınız.
Cevap: Bu cümleden Türk milletinin birlik ve beraberlik içinde güçlü bir bağa sahip olduğunu anlıyorum.
a. İzlediğiniz filmin sonunda seslendirilen aşağıdaki metni inceleyiniz. Verilen kavramların ilişkili olduğu cümleleri örnekteki gibi yazınız.
Cevap:
Fedakarlık: Giyecek çarıkları yoktu, önemsemediler.
Sorumluluk: Kurtarılacak bir vatan vardı, sonu düşünmediler çünkü baştan ilan edilmişti yolculuğun adı:
Birlik ve Beraberlik: Tek yürek olup ilan ettiler bütün dünyaya Türkiye Büyük Millet Meclisini.
Kararlılık: ”Ya istiklal vardı bu yolun sonunda ya ölüm!”
b. Meclis açılışına giden kişiler olduğunuzu hayal ediniz. Yukarıdaki paragrafın seslendirildiği anda neler hissederdiniz? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Cevap: Yukarıdaki paragraf seslendirildiği anda duygulanır, gururlanır ve tüylerim diken diken olurdu.
a. Atatürk ve Millî Mücadele’yi konu alan izlediğiniz bir filmi, okuduğunuz bir kitabı ya da katıldığınız bir bayram törenini aşağıdaki yönergeler doğrultusunda arkadaşlarınıza anlatınız.
Cevap: İzlediğim filmde Atatürk ve yanındaki meclis üyeleri yeni kurulan Ankara’daki meclis için bir isim arayışına çıkmışlardı. Tüm üyeler bir isim önerisinde bulunarak saygıyla dinleniyor ve not ediliyordu. Herkes çok farklı isimler önerdikten sonra Atatürk söz alarak “Milletin egemenliğinin her şeyin üstünde olduğunu simgeleyen bir isim kullanmalıyız. Örneğin Büyük Millet Meclisi bu isim için uygundur.” dedikten sonra tüm üyeler bu ismi beğendi ve kabul ettiler.
b. Konuşmanızı tema sonundaki “Konuşma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği”ni kullanarak değerlendiriniz. Güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde gelişmeye açık yönlerinizi geliştirmeye çalışınız.
a. Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin kullanım alanlarına örnekler verilmiştir. Altı çizili kelime gruplarında büyük harflerin kullanımıyla ilgili kuralı ilgili yere yazınız.
Cevap:
b. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili ifadelerde noktanın hangi amaçla kullanıldığını belirleyiniz. Noktayı aynı amaçla kullandığınız birer cümle yazınız.
Cevap:
10.11.1938 tarihinde millet derin bir üzüntü duydu.
→ Tarihlerin gün ay ve yıl aralarına kullanılır.
Cümlem: Büyük ablam 20.11.1999 yılında doğmuş.
Her yıl 09.05’te Gazi Mustafa Kemal’i saygıyla anarız.
→ Saat ve dakikaların arasında kullanılır.
Cümlem: Sabah hastaneye 9.30’da randevumuz var.
c. Aşağıdaki cümlelerde soru işaretinin kullanıldığı yerlerden bazıları ile bunlarla ilgili örnek cümleler verilmiştir. Siz de defterinize soru işaretini aynı amaçla kullandığınız cümleler yazınız.
Cevap:
a. Aşağıda verilen cümlelerdeki altı çizili kelimeleri inceleyiniz. Bunları isim olup olmama açısından gruplandırarak isim olanları işaretleyiniz.
Cevap:
b. Gruplandırdığınız kelimeleri aşağıdaki tablolara yazınız. İkinci tabloyu öğretmeninizin yardımıyla adlandırınız.
Cevap:
c. Yukarıdaki grupları oluştururken nelere dikkat ettiniz? Grupların ayırt edici özelliklerini söyleyiniz.
Cevap: yukarıdaki grupları oluştururken bu kelimelerin bir cismi ifade edip etmediğine dikkat ettim. Grupların ayırt edici özellikleri kavramların bir kısmının bir cismi ifade etmesidir. Diğer bir kısmı da yapılan eylemi anlatır.
a. Bir mekânın betimlendiği aşağıdaki paragrafı inceleyiniz. Farklı renklerle gösterilen cümlelerin nelere odaklandığını öğretmeninizin rehberliğinde tartışarak belirleyiniz. Daha önce öğrendiğiniz kişi betimlemesiyle mekân betimlemesinin benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz.
Cevap: Farklı renklerle gösterilen yerler savaşın yapıldığı yeri betimlemektedir. İnsan betimlemesi yapılırken onun gözle görülmeyen çalışkanlık, dürüstlük ve fesatlık gibi özelliklerini de söyleyebilirken; mekan betimlemelerinde yalnızca gözle görülebilen özelliklerden bahsedilir.
b. Paragrafı okurken gözünüzde nasıl bir resim canlandı? Bu resmin gözünüzde canlanmasının sebebi ne olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Cevap: Paragrafı okurken gözümde patlamalardan etrafı duman kaplayan yerlerin çukur olduğu bir alan canlanıyor. Bu resmin gözümde canlanmasının sebebi betimlemede her ayrıntıya yer verilmiş olmasıdır.
c. “Ya İstiklal ya Ölüm” filminden alınan aşağıdaki görseli kullanarak Meclisi betimleyen bir paragraf yazınız. Yazınızın hedef kitlesini ve yazma araçlarını siz belirleyiniz. Paragrafı yazarken yazma stratejilerini uygulayınız.
Cevap:
Plan: Filmin farklı açılarından mekanın tüm özelliklerine dikkat eder ve detayları hatırlamaya çalışırım.
Taslak Metin: Meclisin duvarları taştan, çatısı kiremitten, pencereleri ahşaptan ve geniş kapılı bir yapıdır.
ç. Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde güçlü yönlerinizi kullanmaya, gelişmeye açık yönlerinizi güçlendirmeye özen gösteriniz.
Millî Mücadele yıllarında cephedeki askerlerimizin ailelerine yazdığı mektupları araştırınız. Ulaştığınız mektuplardan birini sınıfa getiriniz.