5. Ünite Se Ve Özellikleri: 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 161-162-163-164. Cevapları Adım Adım Yayınları
Fırtınalı havalarda şimşek çaktığında önce havanın aydınlanmasının ardından şiddetli bir ses duyulmasının sebebi nedir? Bu durumun gerçekleşmesinde ışığın ve sesin havadaki süratlerinin farklı olmasının etkisi var mıdır? Düşüncelerinizi arkadaşınızla paylaşınız.
Cevap: Şimşek çakmasında önce ışığın daha sonra sesin gelmesinin nedeni ışığın ve sesin süratinin farklı olmasıdır. Işık sesten hızlı olduğu için ilk ışık gözükür daha sonra ses duyarız.
Sizce sesin farklı ortamlardaki süratiyle maddelerin taneciklerinin birbirlerine göre konumları arasında bir ilişki olabilir mi? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Evet, vardır. Sesin ortama göre sürati de değişir. Boş bir odada konuşulduğunda farklı suyun altında farklı duyulur.
• Rulonun diğer ucundaki balona vurduğunuzda mum alevlerinin hareketlenmesinin sebebi nedir?
Cevap: Balondan çıkan ses enerjisi ile mum alevleri hareket etmiştir.
Şu anda yakın çevrenizde ses üreten birçok varlık vardır. Bu seslerin bazılarını duyamamanızın sebebi nedir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Bu seslerden bazılarını duymamamızın nedeni yüksek sesin olması ve duymadığımız seslerin süratinin az olmasıdır.
Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1. Yusuf, ses şiddetini artırdığı müzik setinin hoparlörünün önüne pirinç taneleri koyuyor. Yusuf, pirinç tanelerinin hareketini gözlemleyerek aşağıdaki hipotezlerden hangilerini test edebilir? Neden?
Cevap: Yusuf bu deneyle 1. ve 2. hipotezleri test edebilir. Çünkü ses bir bir enerjidir ve sesin şiddetli enerjisi pirinçleri hareket ettirir.
2. Yandaki şekilde verilen dairesel odanın merkezinde bir çalar saat bulunmaktadır. Çalar saat, su geçirmeyen fakat sesi iyi ileten bir madde ile çevrilidir. Odanın K, L, M ve N noktalarında da kişiler bulunmaktadır.
Buna göre çalar saat çaldığında hangi noktadaki kişi,
a. Çalar saatin sesini duyamaz? Neden?
Cevap: L noktasındaki kişi çalar saatin sesini duyamaz. Çünkü ses boşlukta yayılmaz.
b. Çalar saatin sesini en erken duyar? Neden?
Cevap: M noktasındaki kişi çalar saatin sesini en erken duyar. Çünkü ses katı ortamlarda daha hızlı yayılır.
c. Çalar saatin sesini en geç duyar? Neden?
Cevap: N noktasındaki kişi çalar saatin sesini en geç duyar. Çünkü ses hava da çok yavaş dolaşır.