5. Ünite Se Ve Özellikleri: 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 174-175-176-177-178-179. Cevapları Adım Adım Yayınları
A. Aşağıda verilen üçlü kelime gruplarından noktalı yerlere bilimsel olarak doğru cümleler yazınız.
Cevap:
1. Engel, yansıma, yankı
→ Ses dalgaları engellerle karşılaştığında yansıyarak yankı oluşturur.
2. Sonar, radar, yansıma
→ Sonar sistemler, sudaki sesin yansımasını kullanarak radarda işaretlemeler yapar.
3. Akustik, ses, bilim dalı
→ Operadaki akustik sesin sağlanması için bilim dalında uzman çalışanlar geldi.
4. Ses, işitilme, farklı ortam
→ Ses dalgaları, faklı ortamlarda işitilmesi seviyesi farklıdır.
5. Ses, yayılma, maddesel ortam
→ Ses dalgaları, maddesel ortamlarda rahatlıkla yayılma yapabilir.
6. Ses, titreşim, tanecik
→ Ses şiddeti, tanecikli yapıların içerisinde titreşim hareketi yapar.
B. Aşağıdaki ifadeler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” oku takip edildiğinde hangi çıkışa ulaşılır? Belirleyiniz.
Cevap:
C. Aşağıdaki soruları defterinize cevaplayınız.
1. Yıldırım düştükten sonra gök gürültüsünün sesini Mert 3 saniye, Ayşe ise 5 saniye sonra duyuyor. Bu durumun sebebi ne olabilir?
Cevap: Mert yıldırımın düştüğü yere daha yakın olduğu için daha kısa sürede duymuştur.
2. Üç maddenin tanecik modeli aşağıdaki gibidir. Sesin bu maddelerdeki yayılma hızları arasındaki ilişki L > K > M şeklindedir. Bu durumun sebebi nedir?
Cevap: Bu maddelerden K maddesi sıvı, L maddesi katı ve M maddesi gazdır. Ses maddelere çarpa çarpa yayıldığı için, tanecikleri birbirine yakın maddelerde daha hızlı yayılır. Bu nedenle en çok katılarda sonra sıvılarda en az gazlarda yayılır.
3. Aşağıdaki özdeş çelik kaplar su, hava ve demir tozuyla doludur. Dışarıdan bakıldığında kapların içi görülmemektedir. Yalnızca bir kalem ve işitme duyusu kullanılarak K, L, M kaplarında hangi maddelerin olduğunu nasıl anlaşılır?
Cevap: Kalem ile sırasıyla kapların dışına vurulur ve çıkan ses analiz edilir. Kutunun içi katı bir madde ile doluysa daha tok bir ses çıkarken, sıvı ve gaz bir maddeyle dolu olduğunda daha ince bir ses çıkar.
Ç. Aşağıda verilen kutucuklardaki kavramlar; sağdan sola, soldan sağa, yukarıdan aşağı, aşağıdan yukarı doğru bulmacaya gizlenmiştir. Bulmacadan bu kavramları bulunuz. Boşta kalan harfleri bir araya getirerek şifreye ulaşınız, şifreyi ilgili yere yazınız.
Cevap:
D. Aşağıdaki şemada sesin maddeyle karşılaşması sonucu oluşabilecek durumlar verilmiştir. Şemayı uygun örneklerle tamamlayınız.
Cevap:
E. Aşağıdaki soruların cevaplarını işaretleyiniz.
1. • Kışın kar yağarken etraf daha sessiz olur.
• Eşyalarla dolu bir odada ses, yankı yapmaz.
Verilen bu durumların sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: A) Sesin soğurulması
2. Zeynep; sesin katı, sıvı ve gazlarda yayıldığını ispatlamak istiyor. Bu amaçla ses yalıtımının çok iyi olduğu bir ortamda aşağıdaki deney düzeneğini kuruyor. Zeynep K noktasında duruyor.
Buna göre
I. Zeynep, bulunduğu konumda çalar saatin sesini duyabilir.
II. Hava, su ve demir tozu sesin tamamını soğurursa Zeynep çalar saatin sesini duyamaz.
III. Deney düzeneği Zeynep’in amacına uygundur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap: D) I, II ve III
3. Sesin aynı sıcaklıkta olan katı, sıvı ve gaz maddelerdeki süratleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Cevap: A) Katı > Sıvı > Gaz
4. Yandaki tabloda sesin aynı sıcaklıkta, farklı maddelerdeki süratleri verilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Cevap: B) Fiziksel hâli aynı olan maddelerde ses aynı hızla yayılır.
5. Aşağıdaki olaylardan hangisi sesin bir enerji türü olduğunun kanıtı değildir?
Cevap: C) Ses kaynağından uzaklaşıldıkça sesin duyulmasının zorlaşması
6. Kemal, aşağıda aşamalar hâlinde verilen deneyi yapıyor. Deneyin her aşamasında oluşan sesin
birbirinden farklı olduğunu gözlemliyor.
Bu deney ve sonuçlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Cevap: C) Kemal, aynı deneyi iki metal kaşıkla yapsaydı deneyin tüm aşamalarında oluşan sesi aynı işitirdi.
7. Aynı evin içinde farklı odada bulunan aile büyüklerinizden biri size seslendiğinde o kişiyi görmeseniz bile sesinden onun kim olduğunu anlayabilirsiniz.
Bu durumun sebebi sesin aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle açıklanabilir?
Cevap: B) Ses kaynağının değişmesiyle seslerin farklı işitilmesi